Trening 2

Kolorystyczna mapa odchyłek

 

Najprostsza, najszybsza i czasem najbardziej miarodajna metoda na obrazowanie zniekształceń elementów zeskanowanych. Już pierwszy rzut oka pozwala na stwierdzenie gdzie należy szukać problemu z wykonaniem,  zmianami kształtu, ewentualnymi nieprężeniami itp. Mapa ta przedstawia w kolorowy sposób wszystkie ewentualne niedociągnięcia na całym elemencie (oczywiście w obszarach które jest w stanie porównać komputer, aby tego dokonać wymagany jest plik .stl uzyskiwany podczas skanowania). Dopiero wiedząc gdzie należy szukać nieprawidłowości możemy stwierdzić co jest ich powodem – właśnie taka mapa pozwala na szybkie zlokalizowanie problemów, przez co można szybko je rozwiązać.

Samo przygotowanie Mapy jest automatyczne, program bada odległości normalnych od pliku cad i wyświetlał odchyłki – żadna magia. Można oczywiście zmieniać ustawienia skali, kolorów, ustawić minimalne różnice w dopasowaniu itp.  Ale to operator tak naprawdę decyduje podczas ustawiania elementu w jaki sposób zostaną zaprezentowane wyniki (każde dopasowanie powoduje inną odchyłkę Bestfit różnić się będzie od np. bazowania na RPS itp.) Ważne jest aby poznać oczekiwania i wybrać najlepszą metodę na prezentacje wyników pomiaru tak aby były one zrozumiałe – nie mówiąc już o tym aby były miarodajne oraz powtarzalne. Wszystkie te nieścisłości mogą doprowadzić do poważnych błędów podczas produkcji. Należy zwracać baczną uwagę na jakość skanów (każde szumy, refleksy mogą wprowadzić niepożądane odchyłki w mapie a idąc dalej spowodować błędną interpretację wyników).

Poniżej prezentacja takiej mapy.

 

Kiedy już uzyskamy taką mapę  możemy przystąpić do mierzenia specyficznych, interesujących nas wielkości. Jako zespół staramy się unikać pomiarów „od punktu do punktu” – preferujemy wyznaczanie punktów geometrycznych, tak aby każdy mógł powtórzyć, bądź sprawdzić wielkości które my zmierzyliśmy. Metoda ta pozwala także na stworzenie TEMPLATE który w łatwy sposób pozwala na realizację wielu raportów dla wielu plików.

Program przeznaczony do obsługi pomiarów jak i skanowania pozwala na zmierzenie wszystkich typowych wymiarów, począwszy od zwymiarowania zgodnie z rysunkiem technicznym, a skończywszy na wyznaczeniu tolerancji płaskości, dużych bądź małych promieni, pozycję szczególnych punktów oraz odchyłek z tym związanych. W gruncie rzeczy nie ma wymiaru którego nie byli byśmy w stanie wyznaczyć. Mając zeskanowany detal można również wyznaczyć grubości elementu w poszczególnych miejscach, wyświetlić odchyłkę – i jak zawsze nie jest to punktowy pomiar lecz obraz całości wszystkie punkty wszystkie odchyłki oraz średnie.

Mając taki zasób danych można odpowiednio zmodyfikować wyrób tak aby spełniał odpowiednie standardy, lub tak wyznaczyć parametry procesu aby wyrób końcowy był w 100% zgodny z zamierzonym.

 

Międzyrzecka Gemma

Miało być o treningu, ale takiego tematu nie można pominąć! Skanowanie w muzeum - w Polsce niespotykane. Aktualnie prowadzone prace http://muzea.malopolska.pl/ nie pozwalają na prezentację wyników. My już mamy pierwsze efekty - reszta już wkrótce!

 

„Unikatowe znalezisko w zbiorach Muzeum w Międzyrzeczu

            W latach 1954-1961 (z przerwą w 1959 roku) pod kierownictwem Stanisława Kurnatowskiego zrealizowano systematyczne badania wykopaliskowe na grodzisku wraz z podgrodziem w Międzyrzeczu (stanowisko 1 i 1a). W latach 1954-1958 prace archeologiczne realizowało Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, natomiast od 1959 Zakład Archeologii Polski – Instytut Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu (obecnie Instytut Archeologii i Etnologii PAN). Prace badawcze na dziedzińcu zamkowym podjęte zostały natomiast z inicjatywy miejscowej, tj. ówczesnego kustosza Muzeum w Międzyrzeczu – Alfa Kowalskiego. W pierwszym sezonie (1954) badań archeologicznych prowadzonych na dziedzińcu zamku, wybudowanego w XIV wieku na pozostałościach wałów grodowych, za panowania Kazimierza Wielkiego, została znaleziona rzymska gemma. Gemmę odkryto przy północnym murze obwodowym, w warstwie osadniczej datowanej na drugą połowę XIV wieku, a więc następującej bezpośrednio po czasach budowy zamku. Okres ten kończy się pożarem, w trakcie którego gemma została prawdopodobnie zgubiona. Niestety, pożaru tego nie udało się skorelować z wydarzeniami znanymi ze źródeł pisanych. Do pożaru mogło dojść w trakcie wojny Grzymalitów z Nałęczami (za powyższą informację dziękuję prof. Stanisławowi Kurnatowskiemu) – wojny domowej w Wielkopolsce w latach 1382-1385. Konflikt dotyczył kwestii obsadzenia tronu Polski po śmierci Ludwika Węgierskiego. Walki zapewne nie ominęły Międzyrzecza, gdyż międzyrzecki zamek, według źródeł pisanych (Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego Jana Długosza), był obsadzony ludźmi Grzymality – Domarata (starosta generalny Wielkopolski).

Gemmy oprawiane były w metal szlachetny i umieszczane w biżuterii, służyły najczęściej jako oczka pierścieni lub medalionów. Dwustronna gemma rzymska należy do znalezisk rzadko spotykanych. Na awersie międzyrzeckiego okazu widnieje wizerunek cesarza Gordiana III (238-244 r. n. e.), natomiast na rewersie wyobrażenie Wiktorii i Fortuny. Gordian III (Marcus Antonius Gordianus) został ogłoszony cesarzem w wieku 13 lat i panował jako Imperator Caesar Marcus Antonius Gordianus Augustus. Okoliczności śmierci cesarza są niejasne – został on prawdopodobnie zamordowany lub poległ w walce z Persami. Gemma wykonana została z karneolu, kamienia o jasnoczerwonej barwie, w starożytności zwanym sardem (sardonyks), który wówczas był najczęściej wykorzystywanym materiałem w gliptyce. Dwustronna gemma ma, typowy dla późnorzymskich gemm, kształt owalny, awers jest płaski, boki lekko ścięte ukośnie, rewers nieznacznie wypukły oraz wymiary 28 x 25 mm. W dolnej partii okazu widoczne są uszkodzenia, powstałe zapewne w wyniku wyrywania z oprawy. Awers przedstawia popiersie młodzieńca z wieńcem laurowym związanym wstęgą, twarz ukazana została z profilu. Głowa została opracowana płasko, natomiast popiersie trójwymiarowo. Widoczne są także skontrastowanie polerowanej twarzy z matowymi włosami oraz efekt światłocienia. Wizerunek Gordiana III został starannie wykonany. Płytka, z której wykonano gemmę ma nierówną grubość, jest cieńsza w górnej partii (twarz) oraz grubsza w dolnej (biust). Zabieg ten zinterpretowano jako naśladownictwo rzeźby portretowej. Rewers przedstawia scenę mitologiczną: bogini zwycięstwa Wiktoria wieńczy boginię powodzenia i szczęścia Fortunę. Wiktoria z długimi skrzydłami trzyma w

prawej ręce wyciągnięty ku górze wieniec, a w lewej liść palmy. Naprzeciw Wiktorii ukazana jest Fortuna ubrana w chiton, ramiona odsłonięte, szata przepasana pod piersiami, dookoła bioder płaszcz przewieszony przez lewą rękę, jej głowę zdobi modius. Fortuna w lewej dłoni trzyma róg obfitości, a prawą podtrzymuje prawdopodobnie kotwicę lub ster, którego dolna część jest niewidoczna ze względu na uszkodzenia, stąd trudność w rekonstrukcji i interpretacji tegoż przedmiotu. Należy podkreślić, że ster jest najczęściej spotykanym atrybutem bogini Fortuny, stąd przypuszczenie, że właśnie takowy wykonano na międzyrzeckim okazie. Relief na awersie wykonany jest głęboko, natomiast na rewersie płytko. Początkowo różnice w warsztacie artystycznym przypisywano różnym wykonawcom. W świetle najnowszych ustaleń wykonanie reliefów na awersie i rewersie międzyrzeckiej gemmy przypisuje się jednemu rytownikowi – gliptykowi. W sferze domysłów i interpretacji pozostaje zagadnienie przeniknięcia gemmy na ziemie polskie i międzyrzecki zamek oraz jej wtórnego użytkowania w średniowiecznym Międzyrzeczu. Zapewne gemma należała do osoby z wyższych sfer w hierarchii społecznej. Gemma z Międzyrzecza stanowi unikatowy na tym terenie zabytek sztuki starożytnej.

Agnieszka Indycka

Muzeum w Międzyrzeczu”

 

Byliśmy, skanowaliśmy – efekty już pierwsze efekty już wkrótce! Poniżej parę zdjęć.

 

 

 

Ten wspaniały zabytek znajduje się w

 

MUZEUM ZIEMI MIĘDZYRZECKIEJ

im. Alfa Kowalskiego

http://www.muzeum-miedzyrzecz.pl/

http://www.miedzyrzecz.m.bip.net.pl/

Fotografie: Ryszard Patorski oraz Łukasz Bednaruk

Po więcej informacji proszę zaglądać:
1. Museion-28, s.20-21
2. Bednarczuk Arkadiusz , Gemma z Międzyrzecza (w:) Ziemia Miedzyrzecka. Szkice dziejów, red. B. Mykietów, M. Tureczek, Międzyrzec - Zielona Góra, 2004, s. 11-20.
3. Krawczuk Aleksander, Poczet cesarzy rzymskich, Warszawa, 1991
4. Kolendo Jerzy, Gemma antyczna z portretem cesarza Gordiana III na zamku średniowiecznym w Międzyrzeczu, "Biluletyn Numizmatyczny" 1972, Nr 7 (75), s. 128 - 131.
5. Kurnatowski Stanisław, Gemma rzymska, znaleziona na zamku średniowiecznym w miejscowości Międzyrzecz Wielkopolski, "Wiadomości Archeologiczne" 1956 t. XXIII, z. 3, s. 273-274